همیشه وقتی میخوایم یه گوشی موبایل، تبلت یا تلفن همراه بخریم؛ دچار سردگرمی میشیم و همش با خودمون فکر و خیال می کنیم که کدوم مدل گوشی یا تبلت رو از کدوم برند و سازنده ی تلفن همراه بخریم. واسه ی خودمون میریم توی اینترنت یا بازار تحقیق می کنیم، مدل های مختلفی رو از نزدیک می بینیم و نهایتا بین اعدا و ارقام یا برند و سازنده ی تلفن همراه می مونیم و انتخاب کردن برامون خیلی سخت میشه. همش خدا خدا می کنیم که نکنه این گوشی خوبی نباشه و برام کار نکنه، نکنه بعدا پشیمون بشم و اون مدل دیگه بهتر باشه، نکنه...! بعضیام که این وسط میگن گوشی فقط سامسونگ، گوشی فقط اپل و...! این مجموعه مطالب قراره راهنمای جامع و کاملی باشه که شما رو از این سردرگمی ها هنگام خرید در بیاره، بدون اینکه از برند و سازنده ی خاصی طرفداری کنه. راهنمای خرید جامع و کاملی که طی سال ها تجربیات با ارزش من از کارکردن با گوشی های موبایل مختلف از برندها و سازندگان مختلف به دست اومده و کاملا بی طرفانه نوشته شده. توی این مجموعه مطالب به شما نمیگم با فلان بودجه ای که دارین، چه گوشی موبایلی از فلان برند بخرین. بلکه هدفم توی این مطالب اینه که به شما بگم موقع خرید گوشی موبایل یا تبلت چه معیار هایی رو مد نظر قرار بدین، چطوری دستگاه مورد نظر رو شناسایی، بررسی و انتخاب کنین. اونوقت شما آگاهی دارین، وقتی هم که آگاهی داشته باشین دیگه از بقیه نمی پرسین چه گوشی ای با فلان بودجه بخرم؟ فرق این مدل ها با همدیگه چیه؟ بهترین مارک یا برند گوشی موبایل چیه؟ و... چون شما آگاهی دارین و خودتون می تونین دستگاه مورد نیازتون رو بدون توجه به نظرات شخصی بقیه و بدون تعصب تهیه کنین. اصلا از قدیم گفتن به جای اینکه ماهی بدی دست طرف، بهش ماهیگیری یاد بده 

شناخت نیاز

وقتی میخوایم یه گوشی موبایل یا تبلت بخریم، قراره یه نیاز یا یه سری نیاز رو برطرف کنیم. اول با خودتون خلوت کنین و ببینین برای چی میخواین گوشی موبایل یا تبلت بخرین؟ چه کاری باهاش میخواین بکنین؟ اصلا چقدر می تونین هزینه کنین که بر اساس اون نیازتون رو برطرف کنین؟ اینجا دیدی کلی نداشته باشین که بگین صفحش خوب باشه، هنگ نکنه، دوربینش خوب باشه، صداش زیاد باشه، باتریش قوی باشه و... اینا یه سری چیزای کلی هستن که همه میخوان داشته باشن ولی این اتفاق هیچوقت نمی افته! چرا این اتفاق هیچوقت نمی افته؟ چون اولا هیچ چیزی کامل نیست و هرگوشی موبایل یا تبلتی که بخرین؛ نقاط ضعف و قوت خودشو داره. دوما اگه قرار باشه سازنده یه گوشی کامل تحویل خریدار بده، اونوقت دلیلی نداره که دیگه شما گوشی جدید بخرین و سازندگان باید کسب و کار خودشون رو تعطیل کنن و برن دنبال یه کار دیگه... در نهایت اگه همه ی ویژگی های خوب رو کنار هم میخواین؛ باید پول بیشتری پرداخت و گوشی های گرون قیمت و پرچمدار رو تهیه کنین!

اما پیشنهاد میکنم به جای اینکه دید کلی داشته باشین، دید جزئی  داشته باشین و دقیقا مشخص کنین برای برطرف کردن چه نیازی میخواین گوشی موبایل یا تبلت بخرین. مثلا اگه محل کارتون جایی مثل معدن، ساختمون، کارگاه های صنعتی و... است که نیاز به دستگاه مقاومی دارین، خب یه گوشی ساده برای محل کار و در کنارش یه گوشی هوشمند یا تبلت برای بیرون از محل کار تهیه کنین. یا اگه میخواین فقط یه دستگاه داشته باشین، می تونین از این موبایل های اندرویدی سخت، مقاوم و سگ جون تهیه کنین! اگه میخواین بازی کنین و یه موبایل گیمر هستین خب برین سراغ موبایل های گیمینگ یا دستگاه هایی که سخت افزار قدرتمندی دارند. اگه هم دنبال یه گوشی کم هزینه و کار راه بنداز هستین، نمیخواد خودتون روبه آب و آتیش بزنین که حتما بهترین گوشی موبایل و تلفن همراه رو داشته باشین. پس ابتدای کار به درستی مشخص کنین که نیازتون چیه.

گوشی موبایل و تبلت اندروید یا آی او اس (iOS)

اگه از اون دسته افرادی هستین که بین گوشی ها و تبلت های اندرویدی یا گوشی ها و تبلت های اپل با سیستم عامل آی او اس (iOS) گیر کردین، به همون مسئله ی مشخص کردن نیازتون رجوع کنین. اینجا نیازها به چند دسته تقسیم میشن. اغلب ایرانی ها وقتی میخواین یه گوشی یا تبلت اپل بگیرن؛ برای پز دادن، چشم و هم چشمی، لاکشری (لاکچری) بودن و... خرید می کنن ولی مثل یه گوشی ساده ازش استفاده می کنن. نهایت کاری که انجام میدن یه پیامک و تماس، یکم وب گردی و استفاده از شبکه های اجتماعی و چندتا عکس گرفتنه. یا از اون نرم افزار یادداشت برداری اپل استفاده می کنن تا چندتا عکس برای پروفایل های شبکه های مجازیشون درست کن. غیر از اینا چیزی نیست! اما خب یکم دقیق تر به تفاوت های این دو سیستم عامل نگاه کنیم:

1. اگه طرفدارای دو آتیشه ی اپل رو دیده باشین، همش میگن اندروید کنده و هنگ میکنه و... آی او اس (iOS) خوبه و سریع کار میکنه. این آدما رو زیاد جدی نگیرین، اینا فقط پیاز داغش رو زیاد میکنن. بیاین از دید واقع گرایانه به این موضوع نگاه کنیم. اندروید سال هاست بهبود پیدا کرده و نسخه ی نهم این سیستم عامل (اندروید 9) سرعتش خیلی خوب شده و محیط نرم و روانی داره. این تفاوت سرعتی هم که میگن هنگام بازکردن برنامه های زیاد و درحال اجرا نگه داشتن برنامه ها در پس زمینه احساس میشه. البته این این تفاوت سرعت اینقدر کمه (مثلا تو بدترین حالت ۲ ثانیه) که تو زندگی روزمره و طی کارکردن با گوشی احساس نمیشه، مگه اینکه یه گوشی اندرویدی رو کنار یه گوشی اپل قرار بدین و بخواین با خط کش دقیقا اندازه بگیرین که فلان برنامه رو کدوم گوشی سریعتر و با اختلاف زمانی چند صدم ثانیه باز میکنه. مورد بعدی اینکه که خیلی از کابران اصلا از سیستم عامل اندروید خالص یا پروژه ی اندروید وان (Android One) استفاده نمی کنین وگرنه این سیستم عامل خیلی هم سریع و روان کار میکنه. اغلب کاربران از رام های شرکت های مختلف استفاده میکنن. حالا رام چی هست؟ رام به نسخه های سیستم عامل اندروید میگن. مثلا شرکت سامسونگ سیستم عامل اندروید رو میگیره و رابط کاربری خودش، نرم افزارهای اختصاصی خودش و... رو روش اعمال میکنه. شرکت الجی، هواوی و ... هم همینطور. این دیگه سیستم عامل اندروید خالص نیست و شخصی سازی های زیادی روش انجام شده که سیستم عامل رو سنگین میکنه و میتونه باعث کاهش سرعت بشه. به نسخه های مختلف اندروید را م میگن. مثلا رام سامسونگ، رام الجی، رام هواوی و... اینجاست که شرکت های سازنده ی موبایل و تلفن های همراه باید رابط کاربری و رام های خودشون رو بهینه کنن تا کابران با کاهش سرعت و هنگی مواجه نشن! مورد آخر اینکه دیگه اغلب گوشی های اندرویدی از ۲ یا ۳ گیگابایت حافظه ی رم (Ram) پشتیانی میکنن. این یعنی گوشی موبایل در شرایط عادی و استفاده ی روزمره دچار کندی سرعت یا هنگی نمیشه.

2. یکی دیگه از تفاوت های اندروید و آی او اس (iOS) به میزان شخصی سازی کردن سیستم عامل برمیگرده. اندروید یه سیستم عامل متن باز برپایه ی سیستم عامل لینوکسه و شما وقتی یه گوشی اندرویدی میخرین، به طور پیشفرض یه نرم افزار مدیریت فایل (File Manager) براتون روی گوشی نصب شده که به راحتی میتونین به حافظه ی گوشی دسترسی داشته باشین و فایل هاتون رو مدیریت کنین. توی ایران هم زندگی کنین، به خاطر وجود نداشتن قانون کپی رایت می تونین با یه جستجوی ساده توی اینترنت، اکثر برنامه های پولی و رایگان رو دانلود کنین و با نگه داشتن فایل نصبی شون بعدا هم ازشون استفاده کنین. می تونین انواع و اقسام تم ها رو روی گوشی خودتون نصب کنین و حتی ظاهر گوشی خودتون رو شبیه اپل کنین. با روت کردن گوشی هم می تونین شخصی سازی های بیشتری انجام بدین و... اینا چیزایی هستن که توی سیستم عامل آی او اس (iOS) در شرایط عادی وجود ندارن یا به راحتی به دست نمیان.

3. آپدیت شدن سیستم عامل گوشی و تبلت یکی از مهم ترین مسائلی هست که باید در نظر بگیرین و تو این مورد گوشی ها و تبلت های اپل برتری محسوسی نسبت به اندرویدی ها دارن. ولی چرا؟ مهم ترین دلیلش اینه که گوشی ها و تبلت های اندرویدی مثل جلبک تو دنیا پخش شدن و تعدادشون خیلی زیادهههه. در مقابل کل گوشی ها و تبلت هایی که تاحالا اپل معرفی کرده خیلی کمتر از نصف محصولاتیه که سامسونگ یا الجی و هواوی معرفی کردن. این جامعه ی آماری کوچیک باعث میشه تا فرآیند آپدیت کردن و بروزرسانی سریعتر انجام بشه و شما تا سالیان درازی آپدیت های منظم دریافت کنین. مثلا وقتی شرکت گوگل نسخه ی جدید سیستم عامل اندروید رو منتشر میکنه، شرکت های دیگه مثل سامسونگ، هواوی و الجی تازه باید بیان اونو تهیه کنن، بعد شخصی سازی های خودشونو روش انجام بدن تا رام مورد نظرشون درست بشه، بعد اونو روی دستگاه های مختلف تست کنن تا ایراد ها و مشکلاتش رو برطرف کنن و در آخر تصمیم بگیرن که آپدیت هارو برای چه گوشی ها و تبلت هایی منتشر کنن و... اینطوری میشه که فرآیند بروزرسانی گوشی ها و تبلت های اندرویدی کند انجام میشه و این وسط بعضی از دستگاه ها آپدیت هارو دریافت می کنن، بعضیام بعدا دریافت میکنن، بعضیام اصلا دریافت نمی کنن و پشتیبانی ازشون قطع میشه! توی گوشی های اندرویدی اگه میخواین آپدیت ها و بروزرسانی های سریع و منظم دریافت کنین، چندتا راه بیشتر ندارین. راه اول اینکه گوشی های پرچمدار یا گوشی های سری پیکسل از شرکت گوگل رو تهیه کنین. راه دوم اینکه گوشی هایی با سیستم عامل اندروید وان (Android One) تهیه کنین، مثل گوشی های نوکیا (Nokia). راه سوم اینکه گوشی و تبلت خودتونو روت کنین و از کاستوم رام ها یا همون رام های غیر رسمی استفاده کنین. این رام ها توسط برنامه نویس های مختلف تو گوشه و کنار دنیا توسعه داده میشن نه توسط شرکت اصلی و تولید کننده ی دستگاه.

پرچمدار، میان رده و اقتصادی

گوشی های موبایل و تبلت ها رو میشه به سه دسته ی بالا تقسیم کرد. پرچمدار به دستگاه هایی میگن که گل سرسبد محصولات شرکت سازنده محسوب میشن و سازنده از بهترین تکنولوژی ها و امکانات  درون اونا استفاده کرده. مثل سری گوشی های اس (S) و نوت (Note) از سامسونگ، سری های وی (V) و جی (G) از الجی، سری های پی (P) و میت (Mate) از هواوی. گوشی های شرکت اپل هم که فرقی با پرچمدار ندارن و خیلی با کیفیت هستن، واسه همینه که گرونم هستن و قیمت بالایی دارن! در مقابل پرچمدارن، گوشی های اقتصادی رو داریم که برای قشر ضعیف جامعه ساخته شدن و قیمت کمی دارن. این گوشی ها از امکانات کمتر، سخت افزار ضعیف تر و کیفیت ساخت پایین تری نسبت به پرچمداران برخوردار هستن و بخاطر همین چیزاست که قیمت کم تری دارن! این وسط گوشی های میان رده قرار میگیرن تا بین گوشی های اقتصادی و پرچمدار از لحاظ امکانات، قدرت سخت افزاری، کیفیت ساخت و قیمت تموم شده برای مشتری تعادل برقرار کنن. شما با توجه به پولی که دارین باید تصمیم بگیرین چه گوشی ای در چه سطحی خریداری کنین.

وزن و اندازه دستگاه

وقتی برای اولین بار یه تبلت ۷ اینچی خریدم که با حاشیه های اطراف صفحه نمایشش اندازش 8 اینچ میشد، خیلی هیجان زده بودم ولی طولی نکشید تا این هیجان فروکش کرد. ولی چرا؟‌ بخاطر اینکه حمل و نقل تبلت نسبت به گوشی موبایل خیلی سخت تره و مثل اینه که شما همش دارین یه کاشی یا موزاییک رو با خودتون جا به جا می کنین. در مقابل یه تلفن همراه سایز مناسب تری داره و حمل و نقلش خیلی آسون تره ولی این همه ی اجرا نیست! درسته که تبلت ها خوش دست نیستن و حمل و نقل شون هم سخته ولی تلفن های همراه هم می تونن اینطوری باشن! تلفن های همراه اندازه های مختلفی دارن و بیشتر این اندازه رو صفحه نمایش دستگاه تشکیل میده. برای پیدا کردن یه تفلن همراه خوش دست باید به دوتا چیز توجه کنین. اول به اندازه ی دستاتون بعد به اندازه ی اون دستگاه. گوشی های موبایلی که اندازه ی صفحه نمایش شون بین ۴ تا ۴/۵ اینچ قراره داره؛ خوش دست ترین گوشی ها محسوب میشن و به راحتی تو دست های اغلب افراد با اندازه های کوچیک و عادی و بزرگ جا میشن، به راحتی هم میشه با یه دست با اون گوشی ها کار کرد. امروزه دیدین که اغلب گوشی های موبایل مثل خیار چنبر دراز شدن و حاشیه های اطراف صفحه نمایش شون هم کمتر شده. شرکت های سازنده میخواستن که اندازه ی صفحه نمایش رو بیشتر و حاشیه های اطرافش رو کمتر کنن، بخاطر همین نسبت تصویر رو در صفحه نمایش ها تغییر دادن و اینطوری شد که گوشی های امروزی اغلب همشون مثل خیار چنبر دراز شدن و خوش دستی از گوشی ها بارشو بست و رفت... اما هنوزم روزنه ی امید وجود داره! تلفن همراهی خوش دست محسوب میشه که به راحتی توی دست قرار بگیره و بشه باهاش با یه دست کار کرد و انگشت شما موقع کار کردن با یه دست؛ به بالاترین نقاط صفحه نمایش گوشی هم برسه! با وجود اینکه گوشی های امروزی اغلب مثل خیار چنبر دراز شدن ولی هنوزم از بین این خیارا یه چیزی پیدا میشه که نسبت به بقیه خوش دست تر باشه. اندازه ی صفحه نمایش این گوشی ها اغلب بین ۵ تا ۶ اینچه. یه سری گوشیام هستن که با وجود کم بودن حاشیه صفحه نمایش، بازم اصلا گوشی خوش دست و خوش فرمی نیست! مثل گوشی گلکسی ای ۷۰ (A70) از سامسونگ. اندازه صفحه نمایش این گوشی تقریبا ۷ اینچه (مثل اون تبلت ۷ اینچی که من داشتم و خیلی اذیت میکرد) و اصلا گوشی خوش دستی محسوب نمیشه، برعکس خیلی هم بزرگه و به معنای واقعی کلمه یه خیار چنبره! مورد بعدی که باید موقع خرید گوشی موبایل و تلفن های همراه بهش دقت کنین، وزن محصوله. بیشتر وزن محصول به ابعاد گوشی و اندازه ی باتری دستگاه برمیگرده. اگه دستگاهی تهیه کنین که مثل یه پاره آجر سنگین باشه، طی دراز مدت دست تون رو خسته و اذیت میکنه! شاید خیلیا بگن این چیزا چندان مهم نیست، فقط گوشی خوبی باشه... ولی خب بعد اینکه یه مدت بگذره متوجه میشن که ای کاش به وزن محصول و خوش دستی اهمیت بیشتری میدادن.