توی قسمت اول از مجموعه ی راهنمای خرید موبایل، تبلت و تلفن همراه به بررسی مبحث هایی مثل وزن و اندازه دستگاه، انواع دستگاه های میان رده، اقتصادی، پرچمدار و... پرداخته شد. اگه اون مطلب رو نخوندین؛ پیشنهاد میکنم حتما قسمت اول رو بخونین و بعد سراغ قسمت دوم بیاین! توی این مجموعه مطالب به شما نمیگم با فلان بودجه ای که دارین، چه گوشی موبایلی از فلان برند بخرین. بلکه هدفم توی این مطالب اینه که به شما بگم موقع خرید گوشی موبایل یا تبلت چه معیار هایی رو مد نظر قرار بدین، چطوری دستگاه مورد نظر رو شناسایی، بررسی و انتخاب کنین. اونوقت شما آگاهی دارین، وقتی هم که آگاهی داشته باشین دیگه از بقیه نمی پرسین چه گوشی ای با فلان بودجه بخرم؟ فرق این مدل ها با همدیگه چیه؟ بهترین مارک یا برند گوشی موبایل چیه؟ و... چون شما آگاهی دارین و خودتون می تونین دستگاه مورد نیازتون رو بدون توجه به نظرات شخصی بقیه و بدون تعصب تهیه کنین. اصلا از قدیم گفتن به جای اینکه ماهی بدی دست طرف، بهش ماهیگیری یاد بده 

- راهنمای خرید گوشی موبایل، تبلت و تلفن همراه (قسمت اول)

جنس بدنه و کیفیت ساخت

این معیار بستگی به میزان پول پرداختی شما برای گوشی موبایل و تبلت داره. دستگاه های اقتصادی اغلب دارای بدنه ی پلاستکی هستن و همین باعث کاهش قیمت اونا میشه. دستگاه های میان رده ترکیب های مختلفی از مواد رو دارن. اکثرا جنس بدنه ی اونا از پلاستیکه ولی باکیفیت تر از دستگاه های اقتصادی هستن. بعضا ترکیب هایی از فلز و پلاستیک هم توی دستگاه های میان رده پیدا میشه، به طوری که قاب یا درب پشتی رو از جنس پلاستیک و فریم دور دستگاه (قاب دور دستگاه یا شاسی یا هرچیزی که بهش میگین) رو از جنس فلز آلومینیوم میسازن. این روزا ترکیب جدیدی از پلاستیک هم داره داخل دستگاه های میان رده به کار برده میشه؛ به طوری که بخاطر ظاهر فریبنده ای که دارن، وقتی توسط کاربر لمس میشن حس شیشه رو القا میکنن در حالی که ماهیت واقعی اونا پلاستیکه.
ماجرا توی دستگاه های پرچمدار خیلی فرق داره. قدیما بدنه ی بعضی از دستگاه های پرچمدار تماما از جنس آلومینیوم بود تا اینکه با ورود شیشه به بدنه ی دستگاه های موبایل و تبلت، کم کم بدنه ی دستگاه های پرچمدار ترکیبی از شیشه و فلز شدن. به طوری که قاب اطراف دستگاه از جنس آلومینیوم باکیفیت و مقاوم ساخته میشه و درب پشتی دستگاه هم از جنس شیشه ی باکیفیت و مقاوم. استفاده از شیشه در بدنه ی دستگاه ها باعث کاهش وزن کلی محصول میشه! البته درسته شیشه های بکار رفته توی بدنه دستگاه ها باکیفیت و مقاوم هستن ولی بهتره حسابی مراقب باشین چون بازم شیشه شکننده است و اگه دستگاه شما ضربه ی شدید و کاری بخوره، به احتمال خیلی زیاد اون شیشه میشکنه و باید هزینه ی زیادی بابت تعویضش پرداخت کنین!

نرم افزار و رابط کاربری

توی قسمت اول گفتیم که اغلب ماها از اندروید خالص یا اندروید وان (Android One) استفاده نمی کنیم، بلکه از رام های شرکت های مختلف استفاده می کنیم. توی بخش نرم افزار و رابط کاربری که بیشتر سلیقه ای هستش، هر شرکت رابط کاربری، نرم افزار های اختصاصی و امکاناتی رو برای گوشی های موبایل وتبلت های خودش در نظر میگیره و در اختیار کاربران قرار میده. البته اغلب این نرم افزارهای پیشفرض و امکانات کاربردی و غیرکاربردی در اندروید خالص یا اندروید وان وجود نداره و همین موضوع باعث سبک بودن سیستم عامل میشه. شاید یکی از رابط کاربری سامسونگ و طراحی منوهای اون خوشش بیاد، شایدم یکی از رابط کاربری دستگاه های شرکت اپل با سیستم عامل آی او اس (iOS) خوشش بیاد، بعضیام با اندروید خالص یا اندروید وان حال میکنن و... که بیشتر سلیقه ای هستش این موضوع. اما جدا از بحث سلیقه، طراحی و بهینه سازی رابط کاربری توسط شرکت سازنده خیلی مهمه و باعث میشه که کاربر تجربه ی جذاب و دلنشین همراه با سرعت هنگام کارکردن با دستگاه رو به دست بیاره. کاربری که این تجربیات رو به دست بیاره، به احتمال خیلی زیاد تبدیل به مشتری وفادار اون شرکت سازنده ی تلفن همراه یا تبلت میشه.

صفحه نمایش

وقتی یه گوشی موبایل، تبلت یا تلفن همراه تهیه می کنین، صفحه نمایش دستگاه اون قسمتی محسوب میشه که باهاش بیشترین تعامل رو دارین. صفحه نمایش های مختلفی در ساخت دستگاه های موبایل و تبلت استفاده میشه که اونا رو در کل میشه به سه دسته ی سوپر امولد (Super Amoled)، آی پی اس (IPS) و اولد (Oled) تقسیم بندی کرد. این وسط طرفدارای دو آتیشه ی سامسونگ میگن صفحه فقط صفحه های سوپر امولد سامسونگ... اینا رو زیاد جدی نگیرین و بیاین منطقی به قضیه نگاه کنین! مهم ترین مسئله ای که کیفیت صفحه نمایش دستگاه رو مشخص میکنه، قیمت دستگاهه و اینکه شما دارین یه گوشی موبایل اقتصادی میخرین یا پرچمدار یا میان رده. مورد بعدی اینکه صفحه نمایش جدا از تکنولوژی سوپر امولد یا آی پی اس و... باید معیار های مختلفی داشته باشه که بخوایم در موردش قضاوت کنیم که چندتا از مهم ترین هاشو بهتون میگم:

1. میزان نور صفحه نمایش معیار خیلی مهمی است. صفحه نمایش خوب باید به اندازه ای پر نور باشه که تو محیط های پرنور یا زیر نور آفتاب بشه به راحتی باهاش کار کرد و به اندازه ای کم نور باشه که تو محیط های کم نور و تاریک چشم رو اذیت نکنه. این معیار دیگه تو اغلب گوشی های میان رده و پرچمدار دیده میشه ولی از گوشی های اقتصادی نباید انتظار زیادی داشته باشین.

2. وضوح تصویر یا همون رزولوشن (Resolution) بیانگر میزان فشردگی و شارپ بودن تصاویر در صفحه نمایش محسوب میشه. هرچقدر این مقدار بالاتر بره، تراکم پیکسلی (تعداد پیکسل ها در هر اینچ) هم بیشتر میشه و کیفیت بالاتری رو مشاهده می کنین. البته زیادش هم خوب نیست چون پیکسل های بیشتر در صفحه نمایش یعنی مصرف بیشتر باتری. امروزه دیگه اغلب گوشی ها دارای صفحه نمایش با وضوح تصویر اچ دی (HD) یا فول اچ دی (FHD) هستن و از این بابت مشکلی ندارن. گوشی های گرون قیمت و پرچمدار هم از وضوح تصویر بیشتر از فول اچی دی پشتیبانی می کنن.

3. دقت رنگ یکی از مهم ترین معیارها برای سنجش کیفیت صفحه نمایشه. اگه به صفحه نمایش های سوپر امولد (Super Amoled) سامسونگ نگاه کرده باشین، می بینین که رنگ های خیلی شاداب و زنده ای دارن ولی کافیه تا اونو کنار یه صفحه نمایش آی پی اس (IPS) قرار بدین و باهم مقایسه کنین و می بینین که صفحه نمایش سامسونگ مثلا رنگ قرمز رو بیشتر شبیه نارنجی نشون میده. شاید با خودتون بگین صفحه نمایش سامسونگ با کیفیته ولی این همه ی ماجرا نیست... صفحه نمایش های سوپر امولد سامسونگ رنگ هارو اشباع شده و غلیظ تر نشون میدن که این دلیلی بر کیفیت بیشتر نیست. صفحه نمایش های آی پی اس هرچند غلظت رنگ کمتری دارن ولی رنگ های طبیعی تری رو نشون میدن. از طرفی تکنولوژی سوپر امولد (Super Amoled) یا اولد (Oled) این امکان رو فراهم میکنه که صفحه نمایش هنگام نشون دادن رنگ سیاه، پیکسل ها رو خاموش کنه و شما شاهد رنگ سیاه خالص باشین که در عوض چنین امکانی توی صفحه نمایش های آی پی اس وجود نداره. البته سازندگان تلفن همراه امروزه داخل تنظیمات اغلب گوشی ها دارن امکانی رو در اختیار کاربران قرا میدن که بشه میزان اشباع رنگ ها در صفحه نمایش رو بین حالت های مختلف مثل حالت اشباع شده (Vivid) یا طبیعی (Natural) و... مشخص کنن.

خروجی صدا

این مورد رو همه دوست دارن و میخوان که بلندگوی موبایل یا تبلتی که میخرن صدای خیلی زیاد و با کیفیتی داشته باشه ولی حقیقت ماجرا یه چیز دیگست... خروجی صدای بلندگو یا همون اسپیکر گوشی تو اغلب گوشی های اقتصادی و میان رده از لحاظ حجم و کیفیت صدا چنگی به دل نمیزنه! توی گوشی های پرچمدار اوضاع خیلی بهتره و امروزه اغلب پرچمدارن علاوه بر استفاده از اون اسپیکر تک کاناله ای که به طور معمول زیر گوشی قرار داره، از اسپیکر مکالمه هم برای پخش صدا استفاده می کنن تا حجم و کیفیت صدا بهبود پیدا کنه. مورد آخر هم خروجی صدای هدفون توی گوشی هاست که سازندگان موبایل و تبلت ها اغلب دستگاه های اقتصادی رو با هدفون و هندزفری های ارزون قیمت روانه ی بازار می کنن و نباید از هدفون و هندزفری داخل جعبه ی گوشی توقع خاصی داشته باشین! البته خروجی صدای هدفون فقط به کیفیت هدفون یا هندزفری بستگی نداره و اصل قضیه برمیگره به سخت افزار گوشی موبایل یا تبلت شما. اگه گوشی یا تبلت شما بتونه خروجی صدای خوب و با کیفیتی از قسمت هدفون داشته باشه، اونوقت شما می تونین با تهیه هدفون یا هندزفری بهتر؛ از کیفیت بالای صدا بهره مند بشین. توی گوشی های پرچمدار بازم ماجرا فرق میکنه و امروزه خروجی صدای باکیفیت از طریق هدفون و همراه داشتن یه هدفون و هندزفری خوب داخل جعبه ی گوشی، یکی از ویژگی های اصلی پرچمداران محسوب و البته باعث افزایش قیمت تموم شده برای مشتری هم میشه!

حافظه ذخیره سازی

یکی از مهم ترین ویژگی های هر گوشی موبایل یا تبلت؛ میزان حافظه ی ذخیره سازی اون دستگاهه که میشه اونو به دو دسته ی حافظه خارجی و داخلی تقسیم کرد. حافظه داخلی مقدار فضایی است که شرکت سازنده برای دستگاه در نظر گرفته که جزئی از قطعات سخت افزاری دستگاه حساب میشه و نمیشه مقدارش رو افزایش داد. حافظه خارجی مقدار حافظه ای است که کاربر میتونه با خرید کارت حافظه یا مموری کارت اونو افزایش بده. البته استفاده از کارت حافظه خارجی برای گوشی های موبایل و تبلت ها یه محدودیت هایی همراه خودش داره. اول اینکه گوشی یا تبلت شما باید از کارت حافظه خارجی پشتیبانی کنه و شرکت سازنده باید جایی برای قرار دادنش درون دستگاه در نظر گرفته باشه. دوم اینکه شرکت های سازنده تعیین میکنن که هر دستگاه حداکثر تا چه ظرفیتی از کارت حافظه خارجی رو پشتیبانی میکنه و شما باید بر اساس اون اقدام به خرید کارت حافظه کنین. خیلیام هستن که با وجود خرید کارت حافظه خارجی و انتقال دادن همه ی اطلاعاتشون به مموری کارت، بازم با مشکل کمبود فضای حافظه داخلی رو به رو میشن. ببینین، وقتی یه گوشی میخرین که حجم حافظه ی داخلیش برابر ۸ یا ۱۶ گیگابایت هست، همه ی این فضا در اختیار شما قرار نمیگیره! بخشی از این فضا رو خود سیستم عامل و نرم افزارهای پیشفرض کارخونه اشغال میکنن، بخشی برای ذخیره سازی برنامه هایی که شما قراره روی گوشی نصب کنین در نظر گرفته میشه و در نهایت بخشی هم برای ذخیره سازی سایر فایل ها باقی می مونه. اینطوری میشه که از یه گوشی با حافظه داخلی ۸ گیگ، در بهترین حالت ۴ گیگابایت اون و از یه گوشی با حافظه داخلی ۱۶ گیگ، در بهترین حالت ۱۲ گیگابایت اون در اختیار کاربر قرار میگیره. پس بهتره هنگام خرید تلفن همراه یا تبلت به مقدار حافظه داخلی اون توجه کنین و دستگاهی رو تهیه کنین که حداقل ۳۲ گیگابایت حافظه داخلی داشته باشه. البته امروزه دیگه اغلب گوشی ها حداقل ۳۲ گیگابایت حافظه داخلی رو دارن.

ظرفیت باتری و میزان شارژدهی

وقتی گوشی موبایل یا تبلتی میخریم، طبیعتا انتظار شارژدهی زیادی ازش داریم. مخصوصا ما ایرانی ها که همش سرمون تو اون بیل بیلکه و میخوایم شارژش تموم نشه و آخ هم نگه... البته دیگه اغلب افراد یکی دوتا پاوربانک همیشه همراه خودشون حمل میکنن واسه شرایط بحرانی! حقیقت اینه که میزان شارژدهی باتری به عوامل زیادی بستگی داره و در طول زمان تغییر میکنه. ظرفیت باتری گوشی های موبایل و تبلت ها برحسب میلی آمپرساعت (mAh) اندازه گیری میشه. هرچقدر ظرفیت باتری بیشتر باشه، به طور معمول شاهد شارژدهی بیشتری هستیم ولی این همه ی ماجرا نیست... علاوه بر ظرفیت باتری، نحوه ی استفاده ی کاربر از دستگاه هم نقش خیلی مهمی در تخلیه باتری داره و طبیعتا هرچقدر بیشتر و شدیدتر از گوشی موبایل و تبلت استفاه کنین، شارژ باتری دستگاه سریعتر تخلیه میشه. اگه اینترنت و جی پی اس (GPS) دستگاه همیشه روشن باشه، هزارجور برنامه ی کاربردی و غیرکاربردی نصب کنین، یه عالمه برنامه تو پس زمینه درحال اجرا باشه، نور صفحه نمایش همیشه روی بیشترین مقدار باشه و... خب طبیعتا باتری دستگاه سریع تخلیه میشه! بهینه سازی های نرم افزاری توسط شرکت سازنده مثل بهینه کردن رام دستگاه و آپدیت های سالم و درست درمون هم میتونه تو مصرف باتری دستگاه تاثیر زیادی داشته باشه که این مورد به شرکت سازنده برمیگرده و اون باید نرم افزار دستگاه رو برای کاربر بهینه کنه.
یکی دیگه از مهم ترین عوامل موثر در میزان شارژدهی گوشی موبایل و تبلت به سخت افزار و میزان مصرف دستگاه برمیگرده. صفحه نمایش پرمصرف ترین قطعه ی سخت افزاری دستگاه و بعد از اون پردازنده ی دستگاه یا همون سی پی یو (CPU) قرار داره. صفحه نمایش بزرگتر یا صفحه با وضوح تصویر و رزولوشن بیشتر یعنی مصرف باتری بیشتر. هرچقدر پردازنده ی دستگاه قدرتمندتر باشه، مصرف باتری هم بیشتره ولی شرکت های سازنده سعی میکنن در کنار قدرت، بهینه سازی های مختلفی روی پردازنده ها انجام بدن تا مصرف باتری کاهش پیدا کنه. اینجاست که پردازنده ی خوب و با کیفیت به پردازنده ای میگن که هم به نسبت خودش قدرتمند باشه و هم مصرف باتری بهینه و مناسبی داشته باشه. امروزه شاهد این هستیم که اغلب پردازنده های موبایل و تبلت از چند هسته ی کم مصرف و چند هسته ی پرمصرف تشکیل شدن. هسته های کم مصرف که نسبت به هسته های پرمصرف ضعیف تر هستن، برای انجام کارهای روزمره مورد استفاده قرار میگیرن تا مصرف باتری دستگاه افزایش پیدا نکنه. هسته های پرمصرف که نسبت به هسته های کم کصرف قوی تر هستن هم در کارها و پردازش های سنگین مثل اجرای بازی های آنلاین و سنگین، ویرایش ویدئو و... مورد استفاده قرار میگیرن که مصرف باتری رو هم افزایش میدن!
درآخر ۲ هم مورد خیلی مهم رو بگم. مورد اول به تناسب سخت افزار دستگاه با ظرفیت باتری برمیگرده. مثلا اگه یه دستگاه قدرتمند با صفحه نمایش بزرگ و... دارین که یه باتری با ظرفیت ۳۰۰۰ میلی آمپر ساعت داره، طبیعتا نباید انتظار شارژدهی زیادی داشته باشین! مورد دوم اینکه زیاد درگیر اعداد و ارقام نشین و میزان شارژدهی باتری رو طی انجام تست های واقعی و استفاده ازش بفهمین. اگه یه گوشی موبایل یا تبلت خریده باشین، طی استفاده ی روزمره متوجه میزان خوب یا بد بودنش شارژدهیش میشین. اگه هم هنوز دستگاه رو تهیه نکردین، با خوندن یا دیدن چندتا نقد و بررسی راجب اون دستگاه می تونین بفهمین که عمر باتریش چقدره. مورد سوم اینکه باتری ساختار شیمیایی داره و بعد از یکی دو سال استفاده دیگه اون ظرفیت واقعی خودش رو از دست میده و نباید انتظار شارژدهی مثل روزای اول رو ازش داشته باشین. مثلا اگه باتری دستگاه شما ظرفیتی برابر ۴0۰۰ میلی آمپرساعت داره، بعد از یکی دو سال استفاده اونم به روش دیوانه وار ایرانی جماعت، ظرفیتش مثلا به ۳۵۰۰ یا ۳۰۰۰ میلی آمپرساعت کاهش پیدا میکنه و از عمرش کم و باتری فرسوده میشه...!